Het Enneagram: een nuttige tool voor zelfontwikkeling

Auteur: Catherine Poissonnier van Improve

Wat is het Enneagram?

Voor wie een beetje thuis is in persoonlijkheidstypes en de bijhorende modellen, klinkt het Enneagram wellicht bekend in de oren. Het is immers één van de meest beschreven en bestudeerde modellen die de menselijke diversiteit in detail beschrijven. Zo zijn er volgens het Enneagram negen persoonlijkheidsstructuren. Het woord ‘Enneagram’ is dan ook afkomstig van het Griekse ‘ennea’ dat ‘negen’ betekent, en ‘grammos’ dat staat voor ‘iets wat geschreven of getekend is’.t

Waarom en voor wie is het Enneagram nuttig?

Het Enneagram geeft je interessante, theoretische inzichten die individuen, organisaties en bedrijven kunnen benutten in de praktijk. Het model beschrijft immers negen persoonlijkheidsstructuren en geeft je een bijzonder diep inzicht in de menselijke aard. Het bevat zowel inzichten over opvattingen, gedragingen, gevoelens, drijfveren als basisangsten waar we ons soms wel, soms niet bewust van zijn. Het Enneagrammodel is één van de meest complexe en meest onderzochte modellen en wordt door zij die er dagelijks mee aan de slag gaan ervaren als accuraat en praktisch.

Het Enneagram vertelt je niet alleen met welke filters je naar de wereld kijkt, maar biedt je ook tools om aan jezelf te werken en je beste versie te worden.
Het Enneagram is nuttig voor iedereen die zichzelf en andere beter wil begrijpen en die open staat om aan zichzelf te werken. Je wordt je bewust van hoe je reageert op situaties en door deze bewustwording dragen we meer verantwoordelijkheid voor ons gedrag. Zowel voor je privéleven als je professionele leven geeft dit model je diepgaande inzichten. Kortom, een basistool voor zowel ondernemers en bedrijfsleiders als werknemers en particulieren.

We hebben allemaal meer dan één persoonlijkheidstype

Elk individu ter wereld heeft een basistype, of ook wel een bril waarmee je naar de wereld kijkt en omgaat met wat er is. Uiteraard is het doel van het Enneagram niet om elk mens in één bepaald hokje te duwen. Iedereen is een combinatie van verschillende types, met één basistype voorop en twee andere behoorlijk aanwezige types. Samen vormen deze drie types je tritype. Ben je dan beperkt tot drie types? Nee, iedereen heeft wel wat van de negen types in zich, maar het ene is uiteraard al prominenter aanwezig dan het andere. En geen enkel type is daarbij beter dan een ander.

Iedereen heeft wel wat van de negen types in zich. Maar drie types, met één bepaald type voorop, zijn het meest aanwezig in jouw persoonlijkheid.
De inzichten die we via dit model verkrijgen, geven ons net meer vrijheid om uit het hokje te komen en leren ons om al onze mogelijkheden bewust en ten volle te benutten.

De negen types van het Enneagram

Type 1: De Deugdzame Hervormer

• Planmatig, ordelijk, ‘alles kan beter’, productief, gedisciplineerd
• Maar ook: oordelen, geïrriteerd, ‘mijn model van de wereld is het juiste’

Type 2: De Verzorgende Adviseur

• Zorgzaam, toegankelijk, mensgericht, warm, waarderend
• Maar ook: manipulatief, indirect, bezitterig, ‘zaagt’ over kleine dingen

Type 3: De Succesvolle Presteerder

• Snel, efficiënt, doelgericht, wendbaar, oplossingsgericht
• Maar ook: ijdel, ongeduldig, liegt en gaat over lijken om doel te bereiken

Type 4: De Romantische Individualist

• Creatief, expressief, verfijnd, gepassioneerd, speciaal
• Maar ook: in zichzelf verdiept, jaloers, humeurig, intolerant, zwaarmoedig

Type 5: De Onderzoekende Denker

• Introvert, leergierig, analytisch, objectief, scherpzinnig
• Maar ook: afstandelijk, te nihilistisch, intellectueel arrogant

Type 6: De Loyale Bewaker

• Loyaal, zorgzaam, proceduraal, meelevend, ernstig
• Maar ook: onduidelijk, onvoorspelbaar, zorgelijk, defensief, wantrouwig

Type 7: De Entertainende Optimist

• Levendig, optimistisch, fantasierijk, vreugdevol, spontaan
• Maar ook: impulsief, ongeconcentreerd, chaotisch, manisch

Type 8: De Beschermende Uitdager

• Direct, onafhankelijk, zelfverzekerd, beschermend
• Maar ook: dominant, opstandig, ongevoelig, egocentrisch, agressief

Type 9: De Vreedzame Bemiddelaar

• Vriendelijk, vreedzaam, ontvankelijk, geduldig, ondersteunend
• Maar ook: koppig, passief, vergeetachtig en subassertief

Het Enneagram en de kennis over de negen persoonlijkheidstypes zijn bruikbaar voor iedereen. Elk individu kan zich in dit model verdiepen en er zijn voordeel uithalen. Zo leer je dankzij het Enneagram met zorg om te gaan met anderen, gericht teams samen te stellen en gemakkelijker te verbinden met mensen met wie je spontaan minder affiniteit hebt.

Wil jij je eigen types ontdekken en meer inzicht verwerven in je eigen gedrag en reacties? En wil je dit graag doortrekken in je relaties met anderen, zowel op de werkvloer als in je privéleven? Dan zijn de Enneagramopleidingen in Gent van Catherine Poissonnier en haar vervolgopleiding over de instincten, de communicatiestijlen en de conflictstijlen iets voor jou. Die biedt ze meerdere keren per jaar aan in een tweedaagse formule. De eerstvolgende opleiding ontdek je hier.