"Gras groeit niet door eraan te trekken"

Ondernemer: Lieven Godderis (58), coaching by nature

Als ik de tijd kon terugdraaien, dan zou ik nóg meer leren en vooral nog minder het systeem volgen. Mijn voorouders waren allemaal zelfstandig, zoals blijkt uit mijn stamboom die teruggaat tot 1650. Mijn ouders hadden ook verschillende winkels en zaten als een spin in hun web te wachten tot er toevallig een vlieg binnenkwam. Dat zag ik mezelf niet doen, dus trok ik op mijn zeventiende naar Canada waar ik drie maanden tabak heb geplukt in soms erbarmelijke omstandigheden. Tijdens die periode in het buitenland ontdekte ik wat ondernemen is en wilde ik bewijzen dat ik op mijn eigen benen kon staan.

Ik wil niet als een spin in een web zitten wachten tot ik toevallig een vlieg vang. Ik onderneem liever zelf actie.

Ik heb daarna meegewerkt aan de oprichting van de eerste commerciële zender, VTM, als crisismanager. Nadien kende mijn carrière verschillende wendingen. Ik werd psychotherapeut, richtte een school op en was (en ben nog steeds) trainer van alle leidinggevenden bij Colruyt. Ik zocht een manier om verschillende werelden samen te brengen met als kernwaarde duurzaamheid, en stapte in een netwerkvereniging met gelijkgestemde ondernemers in de hoop mijn koers opnieuw te bepalen. Dankzij netwerkorganisatie BNI kon ik mijn professionele richting bepalen en mezelf en mijn bedrijf verder gericht ontwikkelen.

Ik begeleid ondertussen al enige tijd grotere familiebedrijven in delicate situaties door coaching by nature. Zo implementeerde ik bijvoorbeeld een kader voor strategisch overleg tussen twee broers die dan wel samen zaakvoerder zijn van een bedrijf, maar die elk verantwoordelijk zijn voor een eigen bedrijfssite en een eigen afdeling, en die weinig tot niet met elkaar praten over de strategie van de zaak. Ook al zijn de cijfers goed en is er veel onderling vertrouwen, toch moet er gepraat kunnen worden, zéker als je business doet met familieleden. Ik heb dit specifieke bedrijf een jaar lang begeleid, ervoor gezorgd dat de twee sites op elkaar werden afgestemd en een structuur helpen creëren voor strategisch overleg. Denk bijvoorbeeld aan de oprichting een raad van bestuur en overlegmomenten tussen de verschillende afdelingen van het bedrijf.

Hoeveel vertrouwen er ook is tussen zaakvoerders, er moet ruimte en tijd worden gemaakt voor doelgericht strategisch overleg.

Een generatiewissel in een familiebedrijf is ook een moment waarbij ik als facilitator, katalysator en coach kan optreden. Wanneer de kinderen bijvoorbeeld de zaak overnemen en plots belangrijke beslissingen beginnen te nemen, kan dat tot wrijvingen of paniek leiden bij hun ouders, de vorige generatie zaakvoerders. Ik ga dan op zoek naar de drijfveren van zowel de ouders als de kinderen en bekijk samen met hen ook de cijfers, groeimogelijkheden en concurrentie. Op basis daarvan kan ik ondersteuning bieden voor onder meer het opstellen van het volgende businessplan of het herschikken van de aandelen onder de kinderen. We streven steeds naar een situatie waarin elke partij zich kan vinden.

Ik richt me bewust op de iets grotere, rijpere familiebedrijven, omdat ik merk dat ik bij start-ups met minder dan vijftien werknemers iets te vroeg kom. De zaakvoerders zijn nog te veel bezig met het operationele en kostenoptimalisatie. Er is op dat moment nog onvoldoende ruimte voor hun business plan 2.0. Familiebedrijven met meer dan vijftien medewerkers of die op weg zijn naar hun tweede generatie zijn meer mijn natuurlijke habitat.

Het boeiendste aan mijn job is het persoonlijk contact met ondernemers. Ik kom echt heel dichtbij, hé. Ik krijg inzage in de cijfers, luister naar hun bezorgdheden en help hen hun richting bepalen. Dat vraagt om erg veel vertrouwen. Mijn job heeft een behoorlijk emotioneel aspect dat ik moet kunnen kanaliseren. Wanneer ik in crisismomenten iedereen samen aan tafel moet krijgen en letterlijk moet zeggen dat deze bespreking het slagen of falen van het bedrijf zal bepalen, is dat voor mij even spannend als voor alle andere aanwezigen. Het is echter mijn taak om de dingen te benoemen die zij niet uitgesproken krijgen. Vaak moet ik even een potje open doen, alles herschikken, de rust terugbrengen en het potje weer dichtdoen.

Het is mijn taak om de dingen te benoemen die de zaakvoerders niet uitgesproken krijgen, wat soms net noodzakelijk is.

Ik vind het erg fijn om met ondernemers te werken, want ondernemers zijn doeners en ze wíllen ook echt tot een oplossing komen. Je voelt dat ze gedreven zijn en soms zeggen ze mij letterlijk dat ze alles zullen doen wat nodig is om een goede afloop te verkrijgen. Ik vind dat straf en het motiveert mij ook om elke dag het beste van mijzelf te geven als ondernemer.

Voor mij is ondernemen een avontuur. Ik weet dat 60% van wat ik doe stabiel is, maar 40% bestaat uit bijleren en bijsturen. Het feit dat ik dat weet en besef, motiveert mij enorm. Ik weet dat ik voldoende bagage in mijn rugzak meeheb om te kunnen blijven draaien, maar ik weet ook dat ik open-minded naar de wereld moet blijven kijken en me flexibel moet opstellen. “Het gras groeit immers niet door eraan te trekken”, luidt de Afrikaanse spreuk die in het groot op de muur van het ouderlijk huis en sinds enkele jaren ook van de eerste Colruyt Academy pronkt.

Je moet je weg vinden in het leven en blijven geloven in jouw grote plan. We komen er allemaal wel, op voorwaarde dat we het echt willen en durven proberen. Ik voel me nog steeds even graag leerling als meester op kantelmomenten.

Zo wil ik bijvoorbeeld ooit iets doen met Zuid-Korea. Ik zie steeds meer export en import naar en uit het land en heb bewondering voor de Zuid-Koreaanse cultuur en het schoolsysteem. Ik liet alvast mijn website in het Zuid-Koreaans vertalen, omdat ik daarin mogelijkheden zie en ik heb er alle vertrouwen in dat een opportuniteit mijn pad zal kruisen. En net dat vind ik zo verrijkend als ondernemer: ik heb de ruimte en vrijheid om datgene te doen dat mij passioneert en komt het nu niet, dan later wel.

Het gras groeit niet door eraan te trekken. Je moet zelf initiatief nemen en het echte werk doen om iets te bereiken.

Als ik één iets geleerd heb door te doen wat ik doe, dan is het dat je zaken en privé beter gescheiden houdt. En dan bedoel ik niet alleen financieel, maar ook in de praktijk. Broers, zussen of andere familieleden die samen in het bedrijf zitten, spreken op familiefeesten beter niet over wat er nog allemaal moet gebeuren in het bedrijf. Een tweede les is dat je altijd jezelf mag blijven. Waarom loop jij rond op aarde? Wat is jouw befaamde why? Je persoonlijke drijfveren kunnen je erg ver brengen in het leven. En deze weg hoef je ook niet alleen af te leggen. Zoek mensen die jou goed aanvullen en ga zo sneller vooruit.

Elke starter heeft het gevoel dat hij in het begin in de loopgraven zit, maar dat geeft niet. Want hoe zwaar het ook is, als je écht iets wil, dan vind je jouw weg. Zorg ervoor dat je een stevig plan hebt en perfect weet waar je over vijf jaar wil staan. Geef jezelf tijd om je bedrijf verder uit te bouwen en durf te leven in het nú.
Toegegeven, heel veel dingen kunnen nog verbeterd worden in deze maatschappij, maar ik blijf altijd optimistisch. Het wordt elk jaar weer lente, juist? Niets in het leven is lineair, niets is oneindig en soms is het voor vandaag gewoon even goed genoeg. Probeer je bewust te zijn van elke emotie in elk moment en dan wordt het genieten op weg naar jouw succes.